Diễn tiến Hội_nghị_Tehran

Tehran, Iran, tháng 12 năm 1943—Hàng đầu: Nguyên soái Stalin, Tổng thống Roosevelt, Thủ tướng Churchill tại mái cổng của Đại sứ quán Liên Xô—Hàng sau: Tướng H.H. Arnold, Đại tướng Không Quân Hoa Kỳ; Tướng Alan Brooke, Tổng tham mưu trưởng quân đội hoàng gia; Đô đốc Cunningham, Tổng tư lệnh; Đô đốc William Leahy, Chánh văn phòng Tổng thống Roosevelt.

Cuộc hội nghị được bắt đầu từ 16:00 ngày 28 tháng 11 năm 1943. Stalin đến rất sớm, tiếp đó là Roosevelt ngồi trong xe lăn từ chỗ ở của ông nằm kế nơi tổ chức cuộc họp. Roosevelt, đã di chuyển một quãng đường 7.000 kilômét (4.000 dặm) để tham dự và sức khỏe đã suy yếu lần đầu tiên gặp Stalin. Churchill, đi cùng với nhân viên của mình từ chỗ ở gần đó và đến sau nửa tiếng.[4] Theo Charles Bohlen, thông dịch viên của Roosevelt, Roosevelt được hộ tống bởi Averell HarrimanHarry Hopkins. Stalin được hố tống bởi Vyacheslav MolotovKliment Voroshilov. Churchill đi cùng Anthony EdenHasting Ismay, thông dịch viên cho ông là Thiếu tá Arthur Birse.

Mohammad Reza Pahlavi, không lâu sau khi cha ông phải thoái vị trong cuộc Xâm lược Iran của Anh-Xô, gặp gỡ Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt trong cuộc hội nghịPahlavi (giữa), chụp cùng Joseph Stalin (phải) tại Hội nghị Tehran (1943)Cảnh quay từ các Hội nghị Cairo và Tehran

Do Stalin đã ủng hộ việc mở mặt trận thứ hai từ 1941, ông rất hài lòng và cảm thấy đã đạt được mục tiêu chính cho cuộc gặp gỡ. Tiếp đó, Stalin đồng ý tham chiến chống lại Nhật Bản một khi Đức bị đánh bại.

Stalin thúc giục một thay đổi đường biên giới phía Đông của Ba Lan với Liên Xô để phù hợp với đường biên do Bộ trưởng Ngoại giao Anh Lord Curzon năm 1920. Để bù cho phần lãnh thổ Ba Lan bị mất, ba nhà lãnh đạo thống nhất sẽ dịch biên giới Đức-Ba Lan đến sông Oder và sông Neisse. Tuy nhiên, quyết định này không được phê chuẩn cho đến Hội nghị Potsdam năm 1945.[5]

Các nhà lãnh đạo tiếp tục thảo luận những điều kiện để các nước Đồng Minh phương Tây mở mặt trận thứ hai bằng cách xâm chiếm miền Bắc nước Pháp (Chiến dịch Overlord), điều mà Stalin đã hối thúc từ năm 1941. Đến thời điểm này Churchill đã ủng hộ những chiến dịch chung giữa lực lượng Anh, Mỹ và Khối Thịnh vượng chung Anh ở vùng Địa Trung Hải, do thực hiện Overlord năm 1943 là không thể vì thiếu tàu thuyền, tức chỉ còn vùng Địa Trung Hải và Ý là những mục tiêu khả thi cho năm 1943. Hội nghị đã đồng thuận chiến dịch Overlord sẽ được tiến hành vào tháng năm 1944; Stalin đồng ý hỗ trợ bằng cách mở đợt tấn công quy mô lớn lên mặt trận phía Đông Đức cùng thời điểm để chuyển hướng quân Đức khỏi miền Bắc nước Pháp.[6]

IranThổ Nhĩ Kỳ được đề cập rất chi tiết trong hội nghị. Roosevelt, Churchill, và Stalin đều đồng ý ủng hộ chính phủ Iran, được chỉ ra trong tuyên bố sau:

Ba nhà nước chính phủ nhận thấy rằng chiến tranh đã gây ra những khó khăn kinh tế đặc biệt nghiêm trọng cho Iran, và tất cả thống nhất sẽ tiếp tục cung cấp cho Chính phủ Iran hỗ trợ kinh tế hết mức có thể, liên quan đến gánh nặng đè lên vai họ qua những chiến dịch quân sự toàn cầu, và liên qua đến sự thiếu hụt phương tiện vận chuyển, vật liệu thô, và nguồn cung cho tiêu dùng của thường dân trên toàn thế giới.[7]

Đồng thời, Liên Xô được yêu cầu cam kết hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ nếu họ tham gia chiến tranh. Roosevelt, Churchill và Stalin đều cho rằng nếu Thổ Nhĩ Kỳ tham chiến với phe Đồng Minh trước khi hết năm sẽ là tốt nhất.

Tuy đã chấp nhận những đề nghị trên, Stalin thống trị cuộc hội nghị. Ông dùng uy tín của chiến thắng của Liên Xô tại trận vòng cung Kursk để làm theo ý mình. Roosevelt có ý định phản kháng những yêu cầu liên tiếp của Stalin, nhưng không làm được gì ngoại trừ xoa dịu Stalin. Churchill khẳng định Ý năm 1943, rồi Overlord năm 1944, với lý do rằng Overlord là không thể trong năm 1943 do không có đủ tàu thuyền và sẽ ngoài sức tưởng tượng để thực hiện bất kì điều gì quan trọng trước khi chiến dịch được tiến hành.[8]

Churchill đề xuất với Stalin sự dịch chuyển về phía Tây của Ba Lan, và Stalin đồng ý. Điều đó cho người dân Ba Lan vùng đất công nghiệp hóa của Đức về phía Tây và loại bỏ đầm lầy ở phía Đông, đồng thời cho Liên Xô một vùng đất đệm chống lại quân xâm lược.

Cuộc họp bữa tối

Trước khi Cuộc họp Ba Bên diễn ra vào ngày 29 tháng 11 năm 1943, Churchill cho Stalin xem một thanh kiếm lễ đặc biệt ("Thanh gươm Stalingrad", được làm tại Sheffield), như là món quà của Vua George VI cho người dân của Stalingrad và nhân dân Liên Xô, kỷ niệm chiến thắng của Liên Xô trong trận Stalingrad. Stalin nhận thanh kiếm đã được bọc bằng cả hai tay và hôn lên bao kiếm. (Sau đó ông đưa cho Nguyên soái Kliment Voroshilov, người đã lỡ tay làm thanh gươm rơi xuống đất.)[9]

Không có sự giúp đỡ của Mỹ phe Đồng Minh sẽ không bao giờ có thể thắng cuộc chiến.

— Joseph Stalin, trong bữa tối tại Hội nghị Tehran.[10]

Stalin đề xuất xử tử 50.000–100.000 sĩ quan Đức để Đức không thể chuẩn bị cho trận chiến nào khác. Roosevelt, tin rằng Stalin không nghiêm túc, đùa rằng "có lẽ 49.000 là đủ". Churchill, mặt khác, lên cơn phẫn nộ và lên án "cuộc hành quyết máu lạnh những người lính đã chiến đấu vì Tổ quốc của họ". Ông nói rằng chỉ tội phạm chiến tranh mới phải bị xét xử theo luật của Văn bản Moskva, mà ông đã tự tay soạn thảo. Ông bỏ ra khỏi phòng ăn, nhưng rồi vào lại khi Stalin nói rằng ông chỉ đang đùa. Churchill mừng rằng Stalin dịu lại, nhưng nghĩ rằng Stalin đang thăm dò thái độ của ông.[11]

Liên quan

Hội nghị thượng đỉnh Triều Tiên – Hoa Kỳ tại Hà Nội 2019 Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 Hội nghị Lập hiến (Hoa Kỳ) Hội nghị Thành Đô Hội nghị thượng đỉnh Bắc Triều Tiên – Hoa Kỳ 2018 Hội nghị Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu Hội Nam Hướng đạo Mỹ Hội Nữ Hướng đạo Mỹ Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam Hội Người cao tuổi Việt Nam

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Hội_nghị_Tehran http://www.britannica.com/EBchecked/topic/585632/T... http://www.time.com/time/printout/0,8816,791211,00... http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=00... http://uli.nli.org.il/F/?func=direct&doc_number=00... http://www.history.army.mil/books/70-7_0.htm http://www.history.army.mil/books/70-7_10.htm https://books.google.com/books?id=LpRdu-ytqNIC&pg=... https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut... https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11993789z https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11993789z